Hoefijzers & more

Maar liefst 10 hoefijzers heb ik al uit de grond gehaald op het land waar ik momenteel aan het zoeken ben. Het is een grasland op Kampereiland waar nog niet eerder gezocht is. Hieronder alvast de mooiste vondsten:

Haakbuskogels


Boekbeslag


Oorlogscent 1944


Wilhelmina 10 cent 1936


Onbekende zilveren munt, 23mm doorsnede


Binnenkort meer van dit land.

Duitse Mittelstollen

Het was een prachtige nazomeravond in augustus. Aangenaam temperatuurtje. Heerlijk om even naar buiten te gaan. Maar ja, dan is sinds kort de vraag, ga je met de hond of met de piepstok. Dit keer had Buddy geluk. We zijn naar Wilsum gereden om een heerlijke wandeling naar de IJssel te maken.

Het was al weer een tijdje geleden dat ik hier in de uiterwaarden geweest was. Destijds was het project ‘Ruimte voor de rivier’ net afgerond en heb er toen met mijn metaaldetector enkele uurtjes doorgebracht. Helaas zonder noemenswaardig resultaat. Nu was het vooral genieten van Buddy.

Die week ben ik nog een keer teruggegaan naar die prachtige locatie. Dit keer natuurlijk met de piepstok. Ik besloot om me vooral te focussen op het grindpad. Normaliter niet ideaal om te graven, maar technisch gezien wel de grootste kans om iets te vinden. De paden worden immers vaak gemaakt van bouwafval van gesloopte boerderijen.

En als je dan aan het spitten bent op zo’n ‘zandpad’ komen er vrijwel altijd wel wandelaars langs. En dan is het natuurlijk leuk om even een praatje te maken of mensen te laten schrikken met de opmerking: “Wilt u doorlopen, ik heb een Duitse bom gevonden die ieder moment kan ontploffen!” Leuk joh, die verbaasde gezichten.

Toch was mijn grap niet geheel onrealistisch. Dat bleek toen ik op datzelfde pad iets zag glimmen. Ik was er al een paar keer overheen gelopen. Het leek een steen, maar wel een verdachte…

Nadat ik hem uitgegraven had bleek het i.d.d. bingo te zijn. Het leek een soort van trekhaak. Slechts 20 cm lang, maar iets anders kon ik niet bedenken.

Is het een trekhaak?
Nee, een Mittelstollen.

Voor een goede determinatie post ik mijn vondsten altijd in de Facebook groep Bodemvondsten SN. Hier zitten bodemzoekers met allerlei specialiteiten. Dit keer is mijn bericht: “Hallo smid, wat is dit?”.

Binnen een paar uur heb ik antwoord op mijn vraag. Het is een Mittelstollen afkomstig van een Duitse panzer III of IV. Het ding werd in de tweede wereldoorlog gebruikt om met de tank beter over drassige ondergronden te kunnen rijden.

Duitse Panzer III-tank

Op internet vind ik allerlei tekeningen waarop uitgelegd staat hoe de Mittelstollen werken. In feite zijn het een soort adapters die aan de rupsen bevestigd worden.

Uitleg gebruik Mittelstollen voor Engelse verzamelaars.
De Mittelstollen aangebracht op de rups van de Panzer III-tank.

Op de site van www.poldermastenbroek.nl vind ik een uitvoerige beschrijving van de aangelegde tankwallen. Ik heb hier eerder al over geschreven. Nu heb ik dus een concreet stukje WOII-geschiedenis in handen. Langzaamaan vallen alle puzzelstukjes in elkaar, want aan de overkant van de IJssel heb ik eerder al een granaathuls gevonden, afkomstig uit de wijk Onderdijks. Misschien wel afgeschoten door de Duisters met hun Panzer III-tank.

Een ring in de bagger van de IJssel

In de zomer van 2018 was het warm en droog. Reden om de waterkant op te zoeken. Het waterpijl van de IJssel heeft zelden zo laag gestaan als toen. Voor de boeren een drama, voor de bodemzoeker een aantal extra vierkante meters interessant bodemoppervlak.

Ploegen door de modder van de IJssel bij Kampen.

Ploegend door de modder werd ik plotseling overvallen door een geluksmomentje. Ik had beet. Een glimmerd dit keer. Zou het zilver zijn? Het is een ring en geen kleintje ook. En er staat wat in gegraveerd: MUSEUM SC. NAT. BRUSSELS en een code M-11278.

Het blijkt een vogelring te zijn. Geen zilver, maar wel leuk om verder te speuren naar de herkomst ervan.

Al snel word ik gewezen op het bestaan van GRIEL: (Geautomatiseerd Ring Invoer en Export Loket). Op hun website vul ik netjes in dat ik een ring gevonden heb. En dan is het een kwestie van wachten…. Een half jaar om precies te zijn.

Vogelring.

In een geautomatiseerde mail krijg ik netjes antwoord op mijn vraag om welk soort vogel het gaat.

Het blijkt de ring te zijn van een Canadese gans, een vrouwtje, geringd in Mechelen in 2005, 13 jaar geleden.

Heb ik toch mooi een bijdrage geleverd aan wetenschappelijk onderzoek.

Bommen en granaten

Gevonden in mei 2017
Slaghoed van een granaat uit WO1 (?)

Tijdens één van mijn zoektochten ben ik gestuit op een slaghoedje van een granaat uit de eerste wereldoorlog. Ik heb het gevonden in een berm aan de rand van de wijk Onderdijks in Kampen. Wie het destijds verloren heeft is nog een raadsel, maar wel heel bijzonder om het te vinden.

Het is afkomstig van een granaat met een diameter van 10 cm. Het slaghoed is van gietijzer en weegt circa 600 gram.

Tijdens een zoektocht aan de Zwartedijk heb ik ook een restant van een granaat uit de grond weten te redden. Een huls dit keer. Volgens de eigenaar van het opgehoogde perceel is de grond afkomstig uit de grachten van Onderdijks. Het lijkt er dus op dat er daar ooit aardig strijd is geleverd. Op internetfora wordt beweerd dat dergelijke granaten in de eerste wereldoorlog zijn gebruikt, maar Nederland was toch onafhankelijk?

Het betreft i.i.g. een granaathuls van circa 18 cm lang. Een kleintje dus, maar wel eentje die ik in complete toestand lekker zou hebben laten liggen.

Granaathuls uit Onderdijks

Soms tref je een boer die niet op je staat te wachten, maar in dit geval mocht ik lekker mijn gang gaan en werd ik zelfs uitgenodigd voor een kop koffie. De bewoners waren toevallig druk doende met de inrichting van hun Rustpunt voor passerende fietsers. Een moderne, dat zeker, inclusief oplaadmogelijkheid voor de elektrische fiets.

De gevonden wasbak, incl. afvoer, is hoogst waarschijnlijk afkomstig uit het oude stadscentrum van Kampen. 

Wasbak uit binnenstad KampenVoor nieuwsgierigen, ik heb hem bij het Rustpunt achtergelaten. Misschien staat ie er nog als herinnering aan vervlogen tijden. Of wellicht als drinkbak voor de hond des huizes die mijn graafwerk als zeer concurrerend heeft ervaren.

Emaille aan de IJssel

Ik heb dit voorjaar vele uren doorgebracht aan de uiterwaarden van de IJssel. Zicht op het mooie stadsfront van Kampen en luisterend naar het carillion. Op zoek naar… van alles en nog wat. En wat vind je dan: pannen en potten.

Niet geheel toevallig. Kampen is immers jarenlang gastheer geweest van de BK-pannenfabrieken. De geschiedenis van BK gaat helemaal terug tot aan 1851. In dat jaar begint Hendrik Berk in Kampen met het produceren van melkbussen, potten en pannen.

In 1891 slaagde zijn zoon erin de pannen van een beschermend laagje emaille te voorzien.

Geëmailleerde pan

Het was nog een beste klus om de pannen boven de grond te krijgen. Een kudde hijgende koeien in je nek maken het je niet gemakkelijker. Toch ga je door. Eerst zie je iets glimmen. De wildste gedachten maken zich dan van je meester. Is het een kistje? Voorzichtig maak je het gat groter en groter. Plots wordt duidelijk dat het om een pan gaat. Een heuse geëmailleerde pan. De deksel die ik erbij vind is helaas minder mooi.

Pannedeksel, gevonden in uiterwaarden bij Kampen

Of het een BK-pan is weet ik niet. Het verhaal gaat dat de IJsseloevers na de oorlog verbreed zijn met puin uit Rotterdam.

Ondertussen haal ik steeds meer gietijzeren scherven naar boven. Het lijkt wel een legpuzzel. Ik vermoed dat het een potkacheltje is geweest.

Potkachel

Iets verderop komt nog een tweede deksel naar boven. Dit keer wel geëmailleerd. Dit moet toch wel een echte BK zijn?

Meer informatie over BK

Pannedeksel