Ik ben geen expert op het gebied van de Tweede Wereldoorlog, maar dit keer werd ik onbewust toch even terug in die tijd getrokken.
Natuurlijk had ik al gelezen over de Engelse Lancaster die op 13 juni 1944 in Mastenbroek neergehaald is. Maar gezien mijn vondsten moeten zich meer drama’s in de polder hebben afgespeeld.
Ik bevind mij op een weiland aan de Oude Wetering, zo’n 2 kilometer van de plek waar het vliegtuig neergestort is. Tot ca 1840 heeft er een boerderij gestaan, dus hoop ik metalen uit die tijd te vinden. In een andere blog zal ik daar meer over vertellen.
De eerste WO2-vondst is een kegel. Het is een ontsteker van een granaat met een kaliber van 77mm. Geen gangbaar kaliber voor een WO2-granaat. Hij ziet er ook ouder uit, maar zoals gezegd, ik ben geen expert.
Na wat speurwerk op internet kom ik erachter dat het een ontsteker (fuze) van een Duitse granaat is uit 1916. De LKZ16. Mijn gevoel was juist. Maar hoe komt zo’n moordwapen dan ik Nederland? Wij waren toch neutraal in de 1e wereldoorlog? Ik sluit mij aan bij de Facebookgroep WO2 Speurders. Daar zitten de experts. Het blijkt dat er aan het eind van wo2 schaarste was aan ijzer. Goede reden om de overblijfselen uit het verleden alsnog in te zetten. Daaruit kunnen we opmaken dat het zomaar eens de mortier zou kunnen zijn geweest waar het Engelse vliegtuig mee neergeschoten is.
En er volgen meer ontstekers. Gelukkig niet gevaarlijk meer. Ze zijn allemaal afgeschoten en ontploft. In dit geval betreft het een Frans type. Dit kunnen we afleiden uit de vijf ringen. Het type is Mle30. Ook hier weer de vraag hoe een Franse granaat in Mastenbroek terecht is gekomen. Waarschijnlijk is hij buitgemaakt bij een slag in Frankrijk en aan het eind van WO2 alsnog ingezet door de Duitsers.
Het object dat volgt, door mij aanvankelijkde ‘benzinedop’ genoemd, is een ontstekingsvertrager. Deze is van Amerikaanse makelij, waarschijnlijk van de M48. Hiermee werden o.a. QF 25-ponders afgevuurd. Deze werden door middel van een Houwitser mobiele raketafvuurinstallatie afgevuurd. De QF staat voor Quick Firing oftewel snelschietend.
De vertrager zorgde na de inslag voor een tweede impact. Hier zie je een complete set.
En deze ontsteker hoort er misschien wel bij. Het is de kop van een Britse type 119 granaat van de artillerie.
Hier een inkijkje in de kop van de granaat.
Tot slot vond ik nog een 80mm ontsteker. Het is een Duitser, de HZ05.
Ik had sterk het vermoeden dat de Lancaster beschoten is vanaf een Duitse geschutsstelling dat op of in de buurt van de Kamperzeedijk moet hebben gestaan. Een paar honderd meter verderop in de richting van de kerk heb ik deze ontstekers gevonden. Het vliegtuig zal daar geraakt kunnen zijn en twee kilometer verderop zijn neergestort.
Een andere aannemelijke theorie komt van Arno Schuurman. Hij denkt dat de Lancaster neergeschoten is door een Duitse nachtjager, een Messenschmidt BF110 G4 van Gerhard Keitel 2./NJG 3. Nachtjagers maakten veelal gebruik van zgn schrage musik. 2 snelvuurkanonnen die onder een hoek van ca 60 tot 75 graden omhoog staken. De nachtjager ging dan onder de bommenwerper vliegen. Met alle gevolgen van dien…
Een tragisch verhaal waar door Gerrit Pelleboer al eerder over gepubliceerd is. Dat we het nooit zullen vergeten.
